“Không phải vì họ chán công việc – mà vì họ không còn thấy mình thuộc về nơi đó.”
Trong một buổi mentoring dành cho các trưởng phòng kinh doanh, tôi (Mentor Hoàn Phạm Lita) từng hỏi:
“Nếu ngày mai, người bán hàng giỏi nhất của bạn nghỉ việc, bạn nghĩ nguyên nhân là gì?”
Hầu hết câu trả lời xoay quanh: bị công ty khác trả lương cao hơn, muốn thử thách mới, hoặc chưa gắn bó đủ lâu.
Nhưng thực tế – lý do thật sâu xa không nằm ở bên ngoài.
Người sales giỏi không rời đi vì tiền. Họ rời đi vì môi trường không còn giúp họ phát triển, không còn khiến họ thấy được giá trị bản thân.
1. Không được công nhận đúng giá trị
Người làm sales luôn sống bằng “động lực nội tại”.
Họ chịu áp lực chỉ tiêu mỗi ngày, chấp nhận bị từ chối hàng chục lần, và phải duy trì năng lượng liên tục để mang về doanh thu.
Thế nhưng, rất nhiều doanh nghiệp lại chỉ ghi nhận kết quả, mà quên mất quá trình.
Khi một người bán hàng nỗ lực 100%, nhưng mọi phản hồi họ nhận được chỉ là:
“Tháng này chưa đạt KPI nhé.” – họ sẽ bắt đầu mất kết nối cảm xúc.
Họ không cần được khen ngợi suông, nhưng họ cần được thấy rằng nỗ lực của mình có ý nghĩa.
“Người giỏi không cần phần thưởng lớn, họ cần được công nhận xứng đáng.”
– Mentor Hoàn Phạm Lita
Giải pháp:
- Thiết lập cơ chế ghi nhận đa chiều: ghi nhận nỗ lực, tiến bộ, tinh thần hợp tác, chứ không chỉ doanh số.
- Tổ chức mini review hàng tuần để feedback kịp thời – vì khen muộn đôi khi cũng như không khen.
- Biến “công nhận” thành văn hóa giao tiếp, không chỉ là hành động hành chính.
2. Không thấy tương lai phát triển rõ ràng
Đây là nguyên nhân “âm thầm” nhưng khiến nhiều sales giỏi rời đi nhất.
Họ không biết nếu tiếp tục ở lại, mình sẽ đi đâu – học gì – đạt được điều gì.
Không có lộ trình thăng tiến, họ cảm thấy mình đang “chạy vòng quanh” chứ không tiến lên.
Trong một khảo sát nội bộ mà tôi từng thực hiện cho một doanh nghiệp F&B lớn, có đến 72% nhân viên sales nghỉ việc trong năm đầu tiên cho biết:
“Em không thấy tương lai nghề nghiệp rõ ràng trong công ty.”
Điều đó cho thấy: career path (lộ trình phát triển nghề nghiệp) không chỉ là công cụ HR, mà là vũ khí giữ chân nhân tài.
Giải pháp:
- Xây dựng lộ trình phát triển 3–5 năm rõ ràng cho từng vị trí sales.
- Gắn career path với chương trình huấn luyện nội bộ (learning path).
- Cho nhân viên thấy “bạn đang ở đâu” và “điều gì chờ bạn phía trước nếu bạn nỗ lực.”
“Sales giỏi không cần ai hứa, họ chỉ cần thấy được con đường.”
– Mentor Hoàn Phạm Lita
3. Môi trường thiếu sự lắng nghe và đồng hành
Người bán hàng là những cá nhân mạnh mẽ, nhưng đồng thời cũng rất cần được lắng nghe.
Họ thường đối diện với áp lực trực tiếp từ khách hàng, từ KPI, từ cạnh tranh… nhưng ít nơi có cơ chế phản hồi ngược (bottom-up feedback) để họ nói lên điều mình đang gặp phải.
Khi không có ai hiểu mình, dần dần họ sẽ cảm thấy mình chỉ là “cỗ máy doanh số”, không phải con người được trân trọng.
Giải pháp:
- Thiết lập các buổi 1:1 mentoring hoặc coaching định kỳ giữa quản lý và nhân viên.
- Trong mỗi buổi, chỉ cần 3 câu hỏi:
- “Điều gì đang cản trở bạn trong công việc hiện tại?”
- “Bạn cần tôi hỗ trợ gì để hiệu suất tốt hơn?”
- “Tuần này bạn tự hào nhất vì điều gì?”
- Khi người lãnh đạo thực sự lắng nghe, họ không chỉ giữ được nhân viên – mà còn khơi được tiềm năng ẩn giấu bên trong họ.
“Giữ chân người giỏi không bằng chính sách, mà bằng cảm giác được thấu hiểu.”
– Mentor Hoàn Phạm Lita
4. Văn hóa đội nhóm thiếu kết nối và niềm tin
Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng: team sales cạnh tranh nội bộ, hơn thua chỉ vì chỉ tiêu cá nhân.
Không khí làm việc luôn căng thẳng, thiếu sự chia sẻ, và dần dần trở thành nơi người giỏi cũng mệt mỏi.
Một đội sales mạnh không phải là nơi ai cũng giỏi – mà là nơi mọi người cùng nhau phát triển.
Giải pháp:
- Xây dựng văn hóa “cùng thắng” (win-win) – nơi thành tích cá nhân được công nhận, nhưng thành công đội nhóm được tôn vinh.
- Khuyến khích chia sẻ kinh nghiệm, mentor nội bộ, và cùng xử lý tình huống thực tế.
- Gắn KPI nhóm song song với KPI cá nhân để tạo sự hỗ trợ tự nhiên.
5. Mất động lực vì thiếu kết nối với “ý nghĩa công việc”
Một sự thật ít người nói ra:
Nhiều người bán hàng rời đi không phải vì họ ghét công việc, mà vì họ quên mất vì sao mình bắt đầu.
Khi mọi thứ xoay quanh con số – doanh số, chỉ tiêu, KPI – người sales dần quên rằng họ đang giúp khách hàng giải quyết vấn đề, mang lại giá trị thật.
Và khi không còn cảm xúc với điều mình làm, họ mất lửa.
Giải pháp:
- Thường xuyên nhắc lại “ý nghĩa thật sự” của công việc bán hàng trong các buổi họp hoặc đào tạo.
- Cho đội ngũ thấy tác động tích cực của họ với khách hàng, với sản phẩm, với thương hiệu.
- Tổ chức các buổi chia sẻ “Câu chuyện khách hàng” – nơi sales kể lại hành trình họ giúp khách hàng thay đổi ra sao.
“Người bán hàng giỏi không chỉ bán sản phẩm – họ trao đi niềm tin.”
– Mentor Hoàn Phạm Lita
Kết: Giữ chân sales giỏi bằng hành trình, không phải bằng lời hứa
Giữ chân người giỏi không đến từ việc “năn nỉ họ ở lại”, mà đến từ việc tạo ra một môi trường khiến họ muốn ở lại.
Một doanh nghiệp thật sự bền vững là nơi mà:
- Sales giỏi được công nhận đúng giá trị.
- Họ thấy rõ con đường phát triển của mình.
- Họ được lắng nghe, được trao quyền, và được đồng hành.
Khi đó, họ không cần bạn giữ – họ tự nguyện ở lại.
“Người sales giỏi rời đi không vì thiếu cơ hội, mà vì mất niềm tin rằng nơi này còn đáng để cống hiến.”
– Mentor Hoàn Phạm Lita
Nếu doanh nghiệp của bạn đang đối mặt với tình trạng turnover cao, đội ngũ sales thiếu gắn bó hoặc mất động lực.
Hãy kết nối cùng UHP Mentoring & Training để được Mentor Hoàn Phạm Lita đồng hành thiết kế chiến lược phát triển & giữ chân nhân tài bền vững.